Bas Haring heeft in een krantenartikel ooit zeven misvattingen over evolutie genoemd.

1. De Evolutietheorie is maar een theorie.

Om deze misvatting uit te leggen halen we er wat definities van zowel evolutietheorie als evolutie bij.

Evolutie ontwikkeling, zwenking

Evolutietheorie leer v.d. ontwikkeling van hogere vormen uit lagere

Bron: Prisma woordenboek Nederlands

Evolutie de geleidelijke ontwikkeling, waarbij uit eenvoudig gebouwde soorten steeds ingewikkelder soorten ontstaan.

Evolutietheorie theorie over het verloop van evolutie en de oorzaken van evolutie.

Bron: http://www.digischool.nl/

Hieruit kunnen we concluderen, dat evolutietheorie een verklaring is, voor de ontwikkeling naar een ‘hogere’ en ingewikkeldere soort. Wat is een hogere soort? In evolutie wordt de hogere soort beschouwd als ‘the fittest’ als in ‘survival of the fittest’. Dit begrip wordt vaak verkeerd geïnterpreteerd. Survival of the fittest betekent namelijk dat in de ‘struggle for life’ de individuen die het best aan de omgeving zijn aangepast overleven.

Evolutietheorie Verklaring voor de aanpassing van soorten aan hun omgeving zodat hun overlevingskansen het grootst worden.

Nu we een goed begrip hebben geformuleerd voor evolutietheorie kunnen we er een gaan formuleren voor evolutie. Evolutie is eigenlijk niet meer dan ontwikkeling, sinds het ontstaan van de evolutietheorie is dit begrip echter verwaterd en hebben mensen iets anders ervan gemaakt. Evolutie wordt vaak verward met evolutietheorie, wat geheel onterecht is.

Evolutie Ontwikkeling

Maar waarom is deze uitspraak van Bas Haring een misvatting? De uitspraak is een misvatting omdat hoewel het evolutietheorie heet, evolutietheorie een duidelijke verklaring is voor de aanpassing van soorten aan hun omgeving zodat hun overlevingskansen het grootst worden. Evolutietheorie is wel degelijk te bewijzen. Verandering van soorten kunnen we waarnemen. Iedereen kan een onderzoek starten naar verandering in een soort en zal tot de conclusie moeten komen dat soorten zich inderdaad aanpassen aan hun omgeving zodat hun overlevingskansen het grootst worden. Dit is dan ook een belangrijk principe in de door Darwin geformuleerde evolutietheorie.

Waar het echter mis gaat is, dat wanneer mensen verder gingen kijken dan de natuurlijke selectie van Darwin, er allemaal dingen werden toegevoegd (alweer) aan het begrip evolutie(theorie) die er helemaal niet bijhoorden. Zo wordt er ook beweerd dat evolutietheorie ook gaat over de verschillen buiten een soort, iets wat inderdaad een theorie is en niet keihard te maken is.

2. De evolutietheorie geeft niet aan hoe het leven op aarde is ontstaan.

Evolutietheorie is een verklaring voor de ontwikkeling naar een ‘hogere’ en ingewikkeldere soort. Evolutietheorie gaat ervan uit dat er eerst een ‘lagere’ soort was en daaruit een ‘hogere’ soort is ontstaan. De lagere soort kan je heel ver terug redeneren, zelfs tot aan het ontstaan van de allerkleinste soorten op aarde. Veel evolutionisten geloven dat vanuit het allerkleinste, haast niets, wat al op aarde aanwezig was, een steeds hogere soort is ontstaan die is brengt naar waar we nu zijn. Darwin heeft in zijn evolutietheorie ook nooit beweerd dat hij met zijn theorie met zekerheid kon verklaren hoe het leven op aarde is ontstaan.

3. De evolutietheorie zorgt ervoor dat planten en dieren op aarde steeds beter worden.

 Zoals ik bij punt 1 al noemde, wordt het begrip ‘survival of the fittest’ wordt vaak verkeerd geïnterpreteerd. Survival of the fittest betekent namelijk dat in de ‘struggle for life’ de individuen die het best aan de omgeving zijn aangepast overleven. Dit gaat dus niet over de ‘beste’ en een ‘betere’ soort worden, maar over het vergroten van de overlevingskansen zoals je ook kunt lezen bij de principes van Darwin, genoemd bij punt 5.

4. Mensen stammen af van de apen.

Mens en aap hebben een gemeenschappelijke voorouder, maar stammen niet van elkaar af. De huidige mens en de huidige aap zoals wij die nu kennen, verschillen in veel opzichten van elkaar. Omdat DNA-onderzoek uitwijst dat wij, mensen, in DNA het meest op apen lijken, concluderen we dat we heel lang geleden waarschijnlijk een gemeenschappelijke voorouder hebben gehad.

5. Evolutie is ‘survival of the fittest’.

In eerste instantie, na de uitleg bij de eerste misvatting te hebben gelezen, zal je misschien zeggen: ‘Ja dat klopt!’ Het verschil zit hem er echter in dat evolutie, ontwikkeling betekent. Waarschijnlijk zeg je nu: ‘Oke maar dan is evolutietheorie toch wel ‘survival of the fittest’?’

Evolutietheorie in de meest primaire vorm, is de natuurlijke selectie van Darwin, de enige theorie die ook werkelijk hard te maken is. Darwin constateerde drie feiten:

1. Binnen populaties van een bepaalde soort vertonen de individuen verschillen (natuurlijke variatie).

2. Er worden meer nakomelingen geboren dan voor vervanging van de ouders nodig is.

3. Doorgaans blijft een populatie min of meer constant van grootte.

Op grond van deze drie constateringen, formuleerde hij twee principes:

1. Struggle for Life: er is een strijd om het bestaan.

2. Survival of the Fittest: het aan de heersende omgevingsfactoren best aangepaste type organisme, overleeft en krijgt de meeste nakomelingen.

Nu kunnen we goed zien dat evolutietheorie niet survival of the fittest is, maar (o.a.) is gebaseerd op het principe van survival of the fittest. Darwin heeft dit principe pas later aan zijn theorie toegevoegd, na de theorie van Herbert Spencer hierover.

6. Sommige lichaamsdelen zijn te complex en daarom is de evolutietheorie onjuist.

Lichaamsdelen zijn complex, maar dat betekent niet dat de evolutietheorie onjuist is. Het een, sluit het ander niet uit. In het proces van evolutie, wat jaren en jaren heeft geduurd, zijn wij uiteindelijk ontwikkeld tot wat we nu zijn. Echter, had dit proces ook ietsje anders kunnen verlopen en dan hadden wij er misschien niet zo uitgezien als we nu doen. Evolutietheorie is een verklaring voor de ontwikkeling naar een hogere soort die beter kan overleven. Blijkbaar verhogen al die complexe lichaamsdelen van ons, onze kans om te overleven. We hebben die complexe lichaamsdelen ontwikkelt om beter te kunnen overleven ten opzichte van soorten die dit niet hadden.

7. Het sociaal-darwinisme is een begrijpelijk gevolg van de evolutietheorie.

Sociaal-darwinisme stimuleert competitie zodat de mens wordt versterkt en de evolutie ophoudt. Dit is geen logisch gevolg van de evolutietheorie, omdat het in feite niets met elkaar te maken heeft. Evolutietheorie is een verklaring van de ontwikkeling naar een hogere soort. Dat een verklaring ideeën zoals deze doet ontstaan is niet logisch, want de evolutietheorie heeft geen doel of richting. Evolutietheorie is een principe, dat in het sociaal-darwinisme op een verkeerde manier wordt toegepast. Competitie leidt namelijk tot het overhouden van de sterkste, de beste of misschien wel de slimste. Evolutietheorie leidt tot het overhouden van de individuen die het best zijn aangepast en zo, zonder competitie, de grootste overlevingskans hebben. Die twee dingen spreken elkaar dus tegen, wat maakt dat het sociaal-darwinisme geen begrijpelijk gevolg is van de evolutietheorie.

© Katelijn Verweij 2011